Biologisch keurmerk
Biologische producten zijn te herkennen aan het 'groene blaadje'. Gebruik van dit keurmerk is verplicht. Het 'groene blaadje' - dat overigens ook in zwart of wit afgedrukt mag worden - betekent dat het product voldoet aan de wettelijke eisen voor biologische productie en dat dit is gecontroleerd. Het woord biologisch - of bio, eko, eco of organic - op voedingsmiddelen mag er alleen op staan als het product conform de EU-regels is geproduceerd.
Houden van dieren
In de veehouderij gaat het om eisen aan grasland en veevoedergewassen, en om eisen aan het houden van de dieren zelf. Voor grasland en veevoedergewassen gelden min of meer dezelfde eisen als voor de teelt van andere gewassen (zie de paragraaf hierna), inclusief het verplichte 'omschakelen'.
De regelgeving voor het biologisch kweken van vis heeft betrekking op de leefomstandigheden van de dieren (ruimte, licht en waterkwaliteit) , het voer en het gebruik van geneesmiddel.
Lees hier de belangrijkste verschillen per diersoort tussen biologische en reguliere veehouderij en viskweek.
Teelt van gewassen (o.a. aardappels groenten en fruit)
Dit zijn de belangrijkste verschillen bij de teelt van biologische gewassen vergeleken met reguliere teelt:
- de teler gebruikt in principe biologisch uitgangsmateriaal
- er mogen alleen toegestane meststoffen worden gebruikt; daar zit bovendien een maximum aan.
- er wordt vruchtwisseling toegepast
- de teler kiest rassen die geschikt zijn voor biologische landbouw
- er worden natuurlijke vijanden ingezet tegen parasieten
- onkruid mag alleen mechanisch of d.m.v. verbranden worden bestreden
- plastic bodembedekkingsmateriaal mag alleen als dit afbreekbaar is
- geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen
- gewassen groeien in principe in de bodem
Verwerking en productie
Bij biologische certificering gaat het zowel om de bedrijfsprocessen als om de producten die gemaakt worden. In veel bedrijven wordenreguliere én biologische producten gemaakt. Een bedrijf moet maatregelen nemen om te voorkomen dat deze stromen door elkaar kunnen lopen, onder meer met een risicoanalyse, ingangscontrole van grondstoffen, gescheiden productie, gescheiden opslag. Producten moeten traceerbaar zijn en uit de administratie moet duidelijk worden dat er niet meer biologisch eindproduct is gemaakt dan er grondstoffen het bedrijf zijn binnengekomen. Ook moeten klachten volgens bepaalde regels worden geregistreerd.
Eko keurmerk
Boeren volgens biologische principes gaat verder dan wat er in de Europese wetgeving is vastgelegd. De meeste biologische boeren en producenten gebruiken bijvoorbeeld groene stroom, doen aan natuurbeheer, werken met zorgbehoevenden, letten op verpakkingen enz. Als bedrijven willen laten zien dat zij deze principes onderschrijven, gebruiken zij daarvoor het EKO-keurmerk. Het EKO-keurmerk staat dus voor gecontroleerd biologische producten van producenten die bovenwettelijke duurzaamheidsinspanningen leveren.
Demeter keurmerk
Het Demeter-keurmerk is het keurmerk voor de biologisch-dynamische (BD) landbouw. Alle producten met een Demeter-keurmerk voldoen aan de normen voor biologische landbouw. Daarnaast zijn er specifieke eisen om het Demeter-keurmerk te mogen voeren, bijv. op het gebied van vruchtwisseling, mestgebruik en teelt van minimaal 80% van het veevoer op het eigen bedrijf. Biodynamische boeren en verwerkers besteden veel aandacht aan het milieu, natuurontwikkeling, dierenwelzijn en de sociale en economische vernieuwingen op en rond een bedrijf. Hierdoor zijn biodynamisch werkende bedrijven vaak betrokken bij nieuwe initiatieven zoals zorglandbouw.
Naast controleerbare normen maakt elke boer individuele keuzes op basis van de principes en meer algemene richtlijnen. Zo ontwikkelt elke boer zijn eigen bedrijfsidentiteit.
Niet-biologische keurmerken
Een van de kenmerken van biologisch is dat de hele keten gecontroleerd kan worden. Bij sommige soorten voedsel kan dat niet, zoals wild en wilde vis. Voor die producten, hoe natuurlijk deze ook geleefd hebben, is geen bio-keurmerk mogelijk. Er ligt wel kweekvis als garnalen of zalm met een 'groen blaadje' in de schappen.
MSC keurmerk
Vis met het internationale MSC-keurmerk is afkomstig uit een gezond visbestand dat goed wordt beheerd en waarbij de visserij geen schade toebrengt aan de natuurlijke leefomgeving van de vis. MSC stelt geen dierenwelzijnseisen.
ASC keurmerk
Aquaculture Stewardship Council (ASC) voor vis is een standaard voor verantwoorde viskweek. ASC is in 2012 geïntroduceerd. Het aantal soorten waarvoor een ASC standaard bestaat is nog beperkt. Het keurmerk stelt eisen ten aanzien van milieu, diergezondheid, biodiversiteit en de arbeidsomstandigheden van medewerkers van (vooral Aziatische) kwekerijen. Er zijn geen expliciete dierenwelzijnseisen en welzijnseisen voor de slacht.
Fairtrade/Max Havelaar
Het internationale Fairtrade keurmerk heet in Nederland ook wel het Max Havelaar keurmerk. Fairtrade helpt boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst. Het keurmerk is te vinden op producten zoals tropisch fruit, koffie, thee, chocolade, sappen, bananen en bloemen.
